Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska w Szczecinie
W związku z informacjami o uciążliwej dla mieszkańców miasta Wałcz działalności Spółki OZEN SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ z siedzibą w Wałczu Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie informuje, co następuje.
Spółka podlega systematycznym kontrolom Inspekcji Ochrony Środowiska.
Przedmiotem działalności kontrolowanego podmiotu jest produkcja węgla drzewnego, brykietu oraz energii elektrycznej. Produkcja węgla drzewnego odbywa się na dwóch liniach pracujących równolegle, o wydajności 10 000 Mg/rok każda. Surowiec do produkcji stanowi drewno liściaste. Miał węgla drzewnego powstający podczas produkcji, transportu, magazynowania i pakowania kierowany jest do instalacji brykietów. Emisja z przedmiotowych instalacji nie wymaga pozwolenia, natomiast z uwagi na możliwość negatywnego oddziaływania na środowisko przedmiotowe instalacje wymagały, w trybie art. 152 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2020 r. poz. 1219, z późn. zm.), zgłoszenia organowi ochrony środowiska (Staroście Wałeckiemu). Spółka w 2009 r. dokonała zgłoszenia instalacji do produkcji węgla drzewnego, a w 2012 r. uzupełniła zgłoszenie o linię brykietowania węgla drzewnego.
Na terenie spółki znajduje się również instalacja do produkcji energii elektrycznej, w skład której wchodzi kocioł opalany biomasą o mocy cieplnej znamionowej 11,3 MW oraz instalacja transportu biomasy. Instalacja objęta jest pozwoleniem na emisję gazów i pyłów do powietrza, na mocy decyzji Starosty Wałeckiego.
Kontrola przeprowadzona w 2020 r. w trybie interwencyjnym, tj. bez wcześniejszego zawiadamiania przedsiębiorcy o zamiarze jej przeprowadzenia, była kolejną kontrolą związaną ze zgłoszeniami mieszkańców Wałcza w sprawie zanieczyszczenia okolicznych terenów pyłem węglowym pochodzącym z działalności wyżej wymienionego zakładu.
W toku kontroli stwierdzono naruszenia i nieprawidłowości polegające na:
W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami wobec kontrolowanego zastosowano sankcje w postaci dwóch mandatów karnych o łącznej wysokości 700 zł oraz dwóch pouczeń.
Dodatkowo, w ramach działań pokontrolnych, zostało wydane zarządzenie pokontrolne zobowiązujące kierownika kontrolowanej jednostki do podjęcia działań służących wyeliminowaniu stwierdzonych naruszeń.
Ponadto, na podstawie ustaleń kontroli, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska skierował wystąpienie do Starosty Wałeckiego, w którym przedstawił informacje o wynikach kontroli oraz ponownie wskazał na możliwość zastosowania przez organ przepisów art. 154 ustawy Prawo ochrony środowiska dotyczących ustalenia, w drodze decyzji, wymagań w zakresie ochrony środowiska w odniesieniu do eksploatacji instalacji, z której emisja nie wymaga pozwolenia (instalacja do produkcji węgla drzewnego), kierując się koniecznością ochrony środowiska. Wydanie przez Starostę Wałeckiego decyzji ustalającej dopuszczalne wielkości emisji gazów i pyłów do powietrza z emitorów instalacji do produkcji węgla drzewnego oraz nakładającej na Spółkę obowiązek prowadzenia pomiarów emisji z tych emitorów pozwoliłoby na skuteczniejszą kontrolę przestrzegania przepisów ochrony środowiska w odniesieniu do przedmiotowej instalacji. Należy jednocześnie dodać, że w poprzednim wystąpieniu skierowanym do Starosty Wałeckiego po kontroli interwencyjnej przeprowadzonej w 2018 r. wskazano dodatkowo na możliwość skorzystania z przepisów art. 237 ustawy Prawo ochrony środowiska i zobowiązania spółki do sporządzenia i przedłożenia przeglądu ekologicznego w zakresie oddziaływania na środowisko instalacji do produkcji węgla drzewnego, ponieważ ustalenia kontroli potwierdzały negatywne oddziaływanie instalacji na środowisko w zakresie większym niż wynikało to z raportu oddziaływania na środowisko, sporządzonego w ramach postępowania prowadzonego przez Burmistrza Wałcza w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięcia. Zwrócono również uwagę na przepisy art. 362 ustawy Prawo ochrony środowiska, uprawniające organ ochrony środowiska (Starostę Wałeckiego) do nałożenia na podmiot negatywnie oddziałujący na środowisko, w drodze decyzji, obowiązku ograniczenia tego oddziaływania. Ponadto stosownie do przepisów art. 379 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska starosta sprawuje kontrolę przestrzegania i stosowania przepisów o ochronie środowiska w zakresie objętym właściwością tego organu. Starosta Wałecki dotychczas nie skorzystał z uprawnień wynikających z wyżej wymienionych przepisów ustawy Prawo ochrony środowiska.
Starosta Wałecki, po otrzymaniu monitu dotyczącego udzielenia informacji na temat efektów działań organu ochrony środowiska w związku z ustaleniami kontroli przeprowadzonej przez WIOŚ w Szczecinie w 2020 r., pismem z 19 maja 2021 r. poinformował o realizowanych i planowanych działaniach Spółki OZEN w zakresie ograniczenia oddziaływania na środowisko eksploatowanych instalacji, uwarunkowanego jednak możliwościami finansowymi Spółki. Ponadto poinformował, że rozważa możliwość wydania decyzji w trybie art. 154 ustawy Prawo ochrony środowiska.
Jednocześnie należy podkreślić, że absolutnie nie do zaakceptowania są stwierdzenia wyrażone w Oświadczeniu Starosty Wałeckiego z dnia 27.05.2021 r. zamieszczonym na portalu społecznościowym Facebook, dotyczące braku egzekwowania przestrzegania przepisów ochrony środowiska przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie. Wszystkie podejmowane dotychczas działania wykonywane były rzetelnie i w ramach posiadanych instrumentów prawa.
Przepis art. 24 § 1 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz.U. z 2021 r. poz. 281, z późn. zm.) stanowi, że grzywnę wymierza się w wysokości od 20 do 5000 złotych, chyba że ustawa stanowi inaczej. Natomiast art. 9 § 1 tej ustawy stanowi, że jeżeli czyn wyczerpuje znamiona wykroczeń określonych w dwóch lub więcej przepisach ustawy, stosuje się przepis przewidujący najsurowszą karę, co nie stoi na przeszkodzie orzeczeniu środków karnych na podstawie innych naruszonych przepisów.
Na podstawie art. 10b ustawy z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2020 r. poz. 995 z późn. zm.) oraz §2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 13 września 2002 r. w sprawie nadania inspektorom Inspekcji Ochrony Środowiska uprawnień do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego (Dz. U. Nr 151 poz. 1253, z późn. zm.), wydanego na podstawie art. 95 § 5 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia inspektorzy Inspekcji Ochrony Środowiska są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego za wykroczenia wskazane w określonych przepisach prawa. Zgodnie z art. 96 § 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2021 poz. 457) w postępowaniu mandatowym można nałożyć grzywnę w wysokości do 500 zł, a w przypadku, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu wykroczeń - do 1000 zł. W związku z powyższym inspektorzy Inspekcji Ochrony Środowiska nie posiadają uprawnień do nakładania grzywny w przedziale do 5000 zł, określonym w art. 24 § 1 ww. ustawy Kodeks wykroczeń. Wysokość grzywny za naruszenie określonego przepisu prawa nie jest dowolna.
Odnośnie do zarządzeń pokontrolnych należy zauważyć, że zarządzenie nie może nakładać na kontrolowanego dodatkowych obowiązków, a stanowi jedynie przypomnienie o obowiązkach wynikających z mocy prawa lub posiadanych decyzji. Wydanie zarządzenia nie ogranicza uprawnień innych organów ochrony środowiska do wszczęcia postępowania egzekucyjnego lub innego przewidzianego w przepisach prawa. Na podmiot negatywnie oddziaływujący na środowisko możliwe jest nałożenie określonych obowiązków tylko i wyłącznie na podstawie wyraźnego przepisu ustawowego. Tego rodzaju przepisem jest przepis art. 362 ustawy Prawo ochrony środowiska, w myśl którego Starosta Wałecki może, w drodze decyzji, nałożyć obowiązek ograniczenia oddziaływania na środowisko i jego zagrożenia.
Nawiązując do przepisu art. 154 ustawy Prawo ochrony środowiska należy stwierdzić, że Starosta Wałecki uprawniony jest do wydania decyzji określającej wymagania w zakresie ochrony środowiska dotyczące eksploatacji instalacji przez spółkę OZEN, z której emisja nie wymaga pozwolenia, a w szczególności warunki i wielkości emisji. Przepis art. 188 ust. 2 ww. ustawy Prawo ochrony środowiska, który ma zastosowanie przy wydawaniutakich decyzji stanowi, że w akcie administracyjnym określa się:
1) rodzaj i parametry instalacji istotne z punktu widzenia przeciwdziałania zanieczyszczeniom;
2) wielkość dopuszczalnej emisji w warunkach normalnego funkcjonowania instalacji, nie większą niż wynikająca z prawidłowej eksploatacji instalacji, dla poszczególnych wariantów funkcjonowania;
3) maksymalny dopuszczalny czas utrzymywania się uzasadnionych technologicznie warunków eksploatacyjnych odbiegających od normalnych, w szczególności w przypadku rozruchu i wyłączania instalacji, a także warunki lub parametry charakteryzujące pracę instalacji, określające moment zakończenia rozruchu i moment rozpoczęcia wyłączania instalacji oraz warunki wprowadzania do środowiska substancji lub energii w takich przypadkach;
4) jeżeli ma to wpływ na określenie wymagań ochrony środowiska:
a) wymagany termin zakończenia eksploatacji instalacji,
b) dopuszczalny łączny czas dalszej eksploatacji instalacji oraz sposób dokumentowania czasu tej eksploatacji;
5) źródła powstawania albo miejsca wprowadzania do środowiska substancji lub energii;
6) termin, od którego jest dopuszczalna emisja, w przypadku określonym w art. 191a;
6a) oznaczenie głównego prowadzącego instalację lub określenie zakresu odpowiedzialności poszczególnych prowadzących oznaczone części instalacji za eksploatację instalacji zgodnie z przepisami ochrony środowiska, w przypadku, o którym mowa w art. 183b;
Ponadto zgodnie z art. 188 ust. 3 ustawy Prawo ochrony środowiska Starosta Wałecki może określać, o ile przemawiają za tym szczególne względy ochrony środowiska między innymi:
- wymagane działania, w tym wyszczególnienie środków technicznych mających na celu zapobieganie lub ograniczanie emisji, a jeżeli działania mają być realizowane w okresie, na który jest wydane pozwolenie - również termin realizacji tych działań;
- rodzaj i ilość wykorzystywanej energii, materiałów, surowców i paliw, biorąc pod uwagę wymagania, o których mowa w art. 143 pkt 1-5;
- zakres i sposób monitorowania procesów technologicznych, w tym pomiaru i ewidencjonowania wielkości emisji w zakresie, w jakim wykraczają one poza wymagania, o których mowa w art. 147 i 148 ust. 1;
- sposób i częstotliwość przekazywania informacji i danych, o których mowa w pkt 5, organowi właściwemu do wydania pozwolenia i wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska.
Mając powyższe na uwadze, jak również to, że Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska już w 2018 r. wystąpił do Starosty Wałeckiego o wydanie decyzji w trybie art. 154 ustawy Prawo ochrony środowiska,zaniezrozumiałą i niczym nieuzasadnioną należy uznać bezczynność Starosty Wałeckiego w tym obszarze. Organ ten mając na względzie zgłoszenia mieszkańców Wałcza, dotyczące uciążliwości powodowanych działalnością spółki OZEN oraz przekazywane przez WIOŚ w Szczecinie szczegółowe informacje o ustaleniach kontroli, w tym stwierdzanych naruszeniach i nieprawidłowościach, jak również wskazywane wprost możliwe do podjęcia przez Starostę działania wynikające z mocy prawa, powinien niezwłocznie określić wymagania w zakresie ochrony środowiska dotyczące eksploatacji przedmiotowej instalacji.
W kwestii zastosowania przepisów uprawniających Inspekcję Ochrony Środowiska do wstrzymania działalności zakładu należy wskazać, że powinno ono stanowić rozstrzygnięcie ostateczne, podejmowane w przypadku wyczerpania środków prawnych przez organ ochrony środowiska. Jak wynika z powyższego środki takie nie zostały wyczerpane i pomimo wielokrotnego kierowania wystąpień do Starosty Wałeckiego, dotychczas organ ten nie podjął żadnych działań w ramach posiadanych kompetencji.
/g476uln9nt/SkrytkaESP